Gezond opgroeien in jouw gemeente?

Stel je voor: je kind rent lachend door een groot groen park, klimt in een speeltoestel en ontmoet buurtgenootjes op een veilige, rookvrije speelplek. En dat op loopafstand van je huis. Dat hoort in een gezonde wijk. Dat hoort in iedere woonwijk! Meer groen betekent niet alleen frisse lucht, maar ook minder stress en meer ontmoetingsplezier voor iedereen. Hier kun jij aan bijdragen:

Speelplekken in je omgeving: Zijn er te weinig speelplekken in je omgeving of is de speelplek toe aan een opknapbeurt? Kom in actie voor een speelplek: Ik wil een speelplek maken – Jantje Beton.
Spel en ontspanning: Ga samen met je kinderen naar het park of speelveld in de buurt. Organiseer een buurtsportdag of een picknick met andere ouders. Zo groeit het sociale netwerk en versterken we elkaar. En doe als ouder lekker mee en leg je telefoon een tijdje weg. Even offline en genieten van je kinderen of een fijn gesprek met elkaar!
Groene routes: Stap vaker op de fiets of wandel naar school, sport of verenigingen via de fietspaden en wandelroutes. Veilig, goed verlicht en zonder uitstoot. En gezond! Benieuwd naar mooie groene routes? Klik hier.
Rookvrije plekken: Wijs de gemeente op plekken waar nog gerookt wordt bij plekken waar veel kinderen komen. Een melding bij het wijkteam kan al verschil maken. Kijk voor meer tips op rookvrijegeneratie.nl 
Even bijspringen: Het is fijn als we er voor ouders zijn. Want het gevoel dat je gesteund, geholpen en gezien wordt en dat er mensen voor je klaar staan, is van groot belang. Ook voor de kinderen. Dat zit vaak in kleine dingen. Bij welk gezin in jouw omgeving kan jij even bijspringen? Kijk op www.bijspringers.nl
Informele steun: Vertel gezinnen in je netwerk over informele steuninitiatieven zoals Steunouder, Buurtgezinnen en Home-Start. Zo versterken we de veerkracht van gezinnen door nieuwe waardevolle contacten in de buurt.
Financiële rust: Deel tips en ervaringen over gemeentelijke regelingen die helpen bij schulden en stress, zodat gezinnen meer ruimte hebben voor elkaar. Misschien is je buurman of buurvrouw daar heel erg mee geholpen.
Oprechte Aandacht: Wil je als volwassene een belangrijke rol spelen in het leven van een kind door ze oprechte aandacht te geven, bijvoorbeeld als ze het thuis moeilijk hebben, kijk dan op www.offlineinfluencers.nl. De kracht van aandacht is enorm!
Stress en je brein: De Breinbijsluiter laat zien hoe je brein werkt, wat stress met je brein doet en hoe je je eigen brein en dat van de ander gezond en veerkrachtig houdt. Kijk op www.breinbijsluiter.nl.
Schoolstraat: Een “schoolstraat” is een straat die aan het begin en aan het einde van een schooldag een half uur tot een uur wordt afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Wil jij ook meer rust, veiligheid en schone lucht. Kijk op Schoolstraat en deel de informatie met jouw school in de buurt.

Je wilt natuurlijk dat je kind zich volop gezond ontwikkelt op de kinderopvang en op school. Ook daar kun je als ouder bij helpen:

Bewegend op school en de kinderopvang: Kinderen die de hele dag op een stoel moeten zitten worden er niet gezonder en gelukkiger op. Vraag daarom of er bij de opvang en school voldoende dagelijks beweegmomenten zijn, zoals tussendoor tijd voor dansjes, spelletjes of een korte beweegpauze buiten. Zo verbeteren grove motoriek en concentratie. Kijk voor meer informatie op: Bewegen in het onderwijs van basis tot voortgezet onderwijs en Kinderopvang – Kenniscentrum Sport en Bewegen
Gezonde voeding: Zie je veel snoep of frisdrank of een kantine op school die vooral ongezonde lunches aanbiedt? Deel de richtlijnen voor een gezonde lunch of het schoolfruitprogramma. Misschien is er ruimte voor een gezamenlijke fruitdag. Op de website van het Voedingscentrum vind je de richtlijnen, tips en inspiratie.
Alcoholvrije school: Heeft de kinderopvang of school van jouw kinderen afspraken over alcohol op school voor ouders/verzorgers tijdens uitjes en pleinfeesten? Ga hier het gesprek over aan. Is alcohol nodig bij deze feestelijkheden? Of kan het ook leuk en gezond, zonder? Maak het bespreekbaar.
Rookvrije omgeving: De schoolpleinen zijn al rookvrij, maar spreek andere ouders en leraren aan om samen een volledig rookvrije schoolomgeving te realiseren, dus ook net buiten de poort. Kijk hiervoor ook op www.rookvrijegeneratie.nl 
Ongezonde stress verminderen: Stimuleer de school om structureel aandacht te besteden aan sociale en emotionele vaardigheden zoals het gezond om kunnen gaan met stress en tegenslag. Bijvoorbeeld door middel van het programma www.welbevindenopschool.nl. Op www.samendrukverlagen.nl zie je hoe jij zelf kunt bijdragen aan het verlagen van de druk op jongeren.

Een dagje uit of een bezoekje aan de winkelstraat kan gezonder en met meer aandacht voor elkaar. Als we daar actief naar gaan vragen, zal het aanbod waarschijnlijk ook eerder aangepast worden:

Gezonde (sport)club: Vraag je (sport)vereniging om geen alcohol te schenken tijdens cluburen voor kinderen en te kiezen voor een rookvrij sportterrein. Check of er al een watertappunt is zodat er gratis gezond drinken beschikbaar is zonder onnodige suikers. Tip je sportclub dat JOGG-Teamfit kan helpen om de club gezonder te maken. Zij geven kosteloos advies. Op deze website vind je meer informatie. Wil je zelf weten wat er mogelijk is om alcoholgebruik op de sportclub te verminderen, kijk dan op de website van NOC*NSF.
Ongezonde voeding: Valt je op dat het aanbod van eten en drinken in winkelstraten, pretparken en op stations wel erg ongezond is? Vraag om gezonde producten en wijs ook organisaties hierop. Geef je kinderen het goede voorbeeld door te kiezen voor gezonde producten en geen alcohol te drinken als er kinderen bij zijn.
Ongezonde reclames: Is het je wel eens opgevallen hoeveel ongezonde reclame er in de openbare ruimte is? Daar kun je vragen over stellen aan de gemeente. Die ruimte kan immers ook gevuld worden met gezonde reclames. Alle gemeenten hebben een website waar je een vraag kan indienen en informatie kan vinden.
Rookvrije events en terrassen: Neem contact op met de lokale organisatie van evenementen en cafés om rookvrije zones in te richten. Of kijk op www.rookvrijegeneratie.nl.
Ontmoetingsplekken: Organiseer een buurtochtend in de bibliotheek of het buurthuis; leer andere ouders kennen en deel tips over gezond opvoeden. Wie weet kan je een keertje bijspringen als een ouder wat extra steun nodig heeft.
Supermarkten: Omdat 70% van ons eten en drinken bij de supermarkt wordt gekocht, is het best vreemd dat de supermarkt zoveel nadruk legt op ongezond eten en drinken. Wil je dat hier iets aan verandert? Teken dan hier de ouderbrief waarin supermarkten worden opgeroepen om hun aanbod gezonder te maken.

Je hebt vast gemerkt dat sommige regels al gelden, maar misschien nog niet altijd zichtbaar: de gemeente kan meer doen, en jij kunt ze daar attent op maken.

Handhaving en ondersteuning: Meld misstanden, zoals verkooppunten die alcohol zonder controle aanbieden of verkoopplekken van illegale vapes. Help mee door zelf deel te nemen aan mystery guest-acties of meld je interesse om mee te denken.
Stoppen met roken: Wist je dat je in je eigen buurt gratis en anoniem hulp kunt krijgen? Deel de informatie over Stoptober- en ikstopnu-cursussen met ouders die een nieuwe start willen maken. Wijs mensen erop dat zij jaarlijks één keer een gratis begeleid stoptraject kunnen volgen uit het basispakket.

Wil je weten wat je gemeente allemaal kan doen? Neem dan een kijkje op onze beleidspagina voor gemeenten. We hebben daar ook een download gemaakt waarin we alles op een rijtje zetten. Wellicht kun je iemand in de gemeente aansporen om daar een of meerdere punten uit op te pakken. Of stuur een mail aan de wethouder of raadslid om er mee aan de slag te gaan.

Deze voorbeelden kun je gebruiken om scholen en gemeentes te inspireren:

Dynamische Schooldag in Amsterdam: De Gemeente Amsterdam werkt met de Dynamische Schooldag. Dat is een schooldag waarin het zittend leren regelmatig wordt afgewisseld met een beweegmoment. Je kunt daarbij denken aan buitenpauzes, bewegend leren activiteiten, buitenlessen en beweegtussendoortjes zijn mooie aanvullingen.
Het doel is dat kinderen gedurende de schooldag minimaal 60 minuten laten bewegen.  Meer afwisseling tussen zittend leren en bewegen is gezond, het bevordert de sfeer in de klas en het zorgt ervoor dat kinderen beter opletten. En, jong geleerd is oud gedaan. Dus als voldoende bewegen op jongere leeftijd normaal is, dan blijf je dat later ook makkelijker doen.
Gezond Gewicht op School in Utrecht: De gemeente Utrecht stimuleert samen met scholen gezonde voeding en voldoende bewegen via het onderwijs. Met het programma Gezond Gewicht op School (GGOS) investeert de gemeente in gezonde schoollunches, meer bewegen gedurende de dag, voedseleducatie en ouderbetrokkenheid. De scholen die meedoen starten vaak met de gezonde schoollunch en/of voedseleducatie. De ondersteuning is allereerst gericht op de scholen waar de meeste impact gemaakt kan worden. Het aanbieden van gezonde schoollunches heeft veel positieve effecten; kinderen eten gevarieerder en hebben gelijke keuzes. Kijk of je school al mee doet en inspireer andere ouders om zich aan te sluiten.
Steunnetwerken in Tilburg: In steeds meer gemeenten, zoals Tilburg, werken informele steunorganisaties als Samen Oplopen, Buurtgezinnen en Steunouder samen om inwoners te koppelen aan gezinnen die veel stress ervaren. Deze gezinnen kunnen wel een steuntje in de rug gebruiken, zodat zij meer lucht en ruimte krijgen om hun kinderen gezond te laten opgroeien. Meer informatie vind je op www.informelegezinssteun.nl.
Reclamevrij Groningen: Wist je dat we 95% van onze keuzes maken op basis van automatisme (onbewust dus)? We worden namelijk beïnvloed door externe prikkels waaronder reclames. Wie kent ze niet; de reclames voor vlees, alcohol of gokken in de buitenruimte. Vraag of jouw gemeente ook kritisch wil kijken naar ongezonde reclame. In Haarlem, Amsterdam, Utrecht en Den Haag zijn ze al gestart en in 2023 heeft de gemeente Groningen aangekondigd reclame voor vleesproducten, fossiele brandstoffen, gokken en alcoholische dranken niet meer toe te staan.
Rookvrije Generatie: De gemeente Utrecht wil dat alle kinderen in 2035 rookvrij opgroeien en dat niet meer dan vijf procent van de Utrechtse volwassenen rookt.  Om dit te bereiken zet de gemeente in op meer rookvrije omgevingen, zoals terrassen, minder verkooppunten en het ondersteunen van mensen die willen stoppen met roken. Lees hier meer.