Reactie Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie op resultaten Superlijst Gezondheid 2022

• Eerste 1000 dagen
• Nieuws

Ongezonde voeding is, na roken, de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak en leidt tot bijna 13.000 doden per jaar, en in veel gevallen tot ernstige gezondheidsproblemen en een verhoogde kans op (chronische) ziekten op volwassen leeftijd. Op dit moment eet en drinkt vrijwel niemand volledig gezond en heeft 1 op de 6 kinderen overgewicht. Niet vreemd eigenlijk als je beseft dat ongezonde producten vaak goedkoper en op veel meer plekken verkrijgbaar zijn en dat daar meer reclame voor wordt gemaakt dan voor gezonde producten.

In de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie (AVGG) zetten wij ons in voor een maatschappij waarin gezond eten en drinken de standaard is. Te beginnen bij de jeugd.
We werken daarvoor samen binnen de Gezonde Generatie met als doel dat de Nederlandse jeugd in 2040 de gezondste is van de wereld. Daarom moet de voedselomgeving nú gezonder worden gemaakt, zodat ieder kind in Nederland een gezond voedingspatroon kan hebben en in goede gezondheid kan opgroeien.

Supermarkten zijn cruciaal voor het bereiken van onze doelstelling, omdat 70% van ons dagelijks voedsel van supermarkten komt. De supermarkten hebben in het Nationaal Preventie Akkoord (NPA 2018) afgesproken, dat het voor consumenten gemakkelijker wordt om voor gezonde voeding (producten binnen de Schijf van Vijf) te kiezen. Het huidige kabinet wil zelfs met het NPA een Gezonde Generatie in 2040 bereiken.

Uit de eerste Superlijst Gezondheid in 2020 bleek dat supermarkten weinig hadden gedaan om de gezonde voedselkeuze te stimuleren. Wij hebben destijds de supermarkten opgeroepen om zich aan de afspraken in het NPA te houden. De resultaten van de tweede Superlijst 2022 laten helaas nauwelijks vooruitgang zien. Er zijn hoopvolle aanzetten, maar er gebeurt nog steeds veel te weinig om de doelen van het NPA te bereiken. In het rapport staan heldere en uitvoerbare aanbevelingen die supermarkten helpen om de gezonde keuze te bevorderen.

AVGG onderschrijft de conclusies in het rapport en constateert dat het niet snel genoeg gaat. Wij roepen VWS-staatssecretaris Van Ooijen daarom op om de regie te pakken. Concreet stellen wij voor om in het NPA vast te leggen dat alle supermarkten meer gezond en minder ongezond eten en drinken verkopen. Dit moet jaarlijks gemonitord en zichtbaar gemaakt worden.

Dit onderzoek laat zien dat zelfregulering alleen niet de gewenste effecten heeft en er meer nodig is om de gewenste verandering te bereiken. Daarom roepen wij het Kabinet op om wettelijke maatregelen die daarbij behulpzaam zijn zo snel mogelijk in te voeren zoals een verbod op kindermarketing voor ongezonde voeding, de Btw-verlaging op groente en fruit, bindende afspraken voor productverbetering en de gestaffelde belasting op suikerhoudende dranken volgens Brits model. Via wet- en regelgeving creëren we een gelijk speelveld waardoor alle supermarkten de noodzakelijke stappen gaan zetten voor een Gezonde Generatie in 2040.

1: Zie ook het advies hierover: Verkoop Schijf van Vijf-producten in supermarkten en de out-of-home sector in beeld Advies over het opzetten van een monitor, RIVM-briefrapport 2022-0039.